11.Wiertnica ręczna.

Wiertnica ręczna. Na kopalni w Bóbrce wiercenie za pomocą tego urządzenia wprowadził Henryk Walter (1862 r.)- polski inżynier górniczy. Zastosował do wiercenia otworów i pogłębiania kopanek udoskonaloną wiertnicę pomysłu konstruktora – Roberta Domsa. Urządzenie to posiada drewniany trójnóg ustawiony nad miejscem wiercenia otworu. Metoda ta polegała na wykorzystaniu energii swobodnie spadającego świdra-dłuta, obciążonego stalowym prętem. Zasadniczym elementem tej metody, były nożyce niemieckiego konstruktora, zwane „nożycami Fabiana”. Zestaw: dłuto-stalowy obciążnik-nożyce Fabiana, który umocowany był na końcu wahacza, unoszony był ręcznie nad miejscem wiercenia, na wysokość skoku nożyc i zaczepiany w ich górnym punkcie. Przez szybki ruch obrotowy, obciążnik wraz z dłutem był zrzucany z zaczepu, spadał swobodnie i uderzając o skałę kruszył ją. Poprzez obrót zestawu, uzyskiwany był otwór o średnicy dłuta, zazwyczaj ok. 0,5 m. W miarę drążenia otworu, dodawane były drewniane żerdzie, a ściany otworu zabezpieczano blaszanymi, nitowanymi rurami. Spód otworu oczyszczano ze zwiercin przy użyciu blaszanej rury-łyżki (czerpadła). Wiertnica składa się z trójnoga, wahacza z przymocowanym do niego przewodem wiertniczym oraz dużego koła o średnicy 5 m, zwanego kołem pędnym z rozmieszczonymi na jego obwodzie szczeblami. W środku koła znajduje się bęben wyciągowy. Na bęben nawinięta jest lina, którą przewija się przez krążek zawieszony u wierzchołka trójnoga. Zapuszczanie i wyciąganie zestawu wiertniczego oraz czynności wiertnicze odbywały się przez ręczne uruchamianie koła pędnego za pomocą rozmieszczonych na nim szczebli. Łyżka do oczyszczania spodu otworu z urobku, zapuszczana była do otworu na linie konopnej lub stalowej z ustawianego przy otworze, napędzanego ręcznie kołowrotu.

Manual drilling rig fabricated per a prototype by Robert Doms. The use of this rig for drilling on the Bóbrka oilfield was introduced by Henryk Walter. The method consisted in using the energy of free fall of a drill-bit-chisel loaded with a steel bar. The crucial element of this method were “Fabian’s jars”, a sort of tongs constructed by a German engineer. The set: chisels steel weight-bar and Fabian’s jars instrument, which was installed at the end of a rocking arm (beam), was lifted manually over the drilling spot on the height of the tongs stroke (travel distance) and installed in their top point. By a fast rotary movement the weight with the chisel was released from the catch and dropped freely to strike the rock and crush it. The set rotation provided a borehole, corresponding to the chisel diameter, which was usually 0.5 m. During the course of boring the well, wooden sticks were added, and the well walls were protected with metal riveted tubulars. The well bottom was cleared to remove the borings using a “pipe-spoon” (a bailer). The rig consisted of a tripod, a rocking beam with the drilling string (line) and a big wheel of 5 m in diameter which was called a driving wheel with the spokes located on its circumference. There was a hoisting drum in the centre of the wheel. A line was wound on the drum and run through a block suspended  at the top of the tripod. Running down and pulling out the drilling set and the drilling activities were performed by manual moving (pushing and pulling) the driving wheel using the spokes located on it. The pipe-spoon (the bailer) removing the drillings from the bottom was run into the borehole on a hemp or steel rope from a windlass (drawworks) operated manually, placed near the well.

Handbetätigte Bohranlage nach dem Doms‘ Prototyp. Henryk Walter führte die Bohrung beim Einsatz der gegenständlichen Bohranlage ins Bergwerk ein. Das Verfahren bestand darin, dass die Kraft aus frei fallendem Meißel mit der Schwerstange kam. Das Hauptelement des Verfahrens war ein Freifallgerät des deutschen Konstruktors, eine sogenannte „fabiansche Rutschschere.“ Die Freifallvorrichtung: Stahlschwerstange – fabiansche Rutschschere, die am Ende des Bohrschwengels befestigt war, wurde durch die Menschenkraft übers Bohrloch auf Höhe des Scherenhubs angehoben und dann in ihren oberen Punkt aufgehängt. Durch die schnelle Drehbewegung in der Vorrichtung wurde die Schwerstange mit dem Meißel von ihren Sitzen heruntergeworfen, dann sanken sie frei nach und sie zerbröckelte die Gesteine durch den Schlag. Beim Hinaufziehen der Bohrgarnitur drehte sich der Meißel etwa, wodurch sich eine gleichmäßige Aufformung mit Durchmesser des Meißels, gewöhnlich ca. 0,5m, ergab. Beim Teufen wurde die Holzverkleidung gesteckt, und die Wände des Bohrloches wurden beim Einsatz von genieteten Blechrohren gesichert. Aus der Bohrlochsohle wurde das zertrümmerte Gestein, Schmant genannt, mit einem speziellen Schaufelapparat aus Blech (ein sogenannter Schmantlöffel) entfernt. Die Bohranlage besteht aus einem Dreibein, Bohrschwengel, an dem ein Bohrgestänge befestigt war, und einem großen Rad, einer sogenannten Treibscheibe, mit Durchmesser von 5m mit an ihrem äußersten Rand platzierten Sprossen. In der Mitte des Rades war eine Fördertrommel angebracht. Auf der Hebetrommel war ein Flaschenzugseil, Stahldrahtseil, aufgespult, das über fixe Rollen am Kopf des Dreibocks geführt wird. Das Senken und Hinaufziehen der ganzen Bohrgarnitur und die Bohrarbeiten erfolgten beim Einsatz des handbetätigten Antriebsrads mit den an seinem äußersten Rades befestigten Sprossen. Der Schmantlöffel zur Reinigung des Bohrlochbodens aus dem Bohrschmant wurde ins Bohrloch mittels des Hanf- oder Stahlseils, das von der neben dem Loch aufgestellten, von Hand aus gedrehten Haspel gesenkt.

Ручной бур, сделанный по образцу оригинала Doms. На шахте в Бубрке бурение с помощью этого устройства ввел Генрих Уолтер. Этот метод заключался в использовании энергии свободно падающего бурового долота с нагрузкой стальным стержнем. Основным элементом этого метода были ножницы немецкого конструктора, называемые «ножницами Фабиана». Набор: долото – стальной груз – ножницы Фабиана, установленный на конце качалки, поднимался вручную над местом бурения на высоту хода ножниц и цеплялся в их верхней точке. Из-за быстрого вращательного движения, груз с долотом сбрасывался с держателя, свободно падал и, ударяя по породе, разрушал ее. За счет вращения узла, удавалось получить отверстие с диаметром долота, обычно около 0,5 м. По мере бурения скважины, добавлялись деревянные столбы, а стенки скважины защищались металлическими трубами с заклепочным соединениями. Дно скважины очищалось от отходов бурения с помощью металлической трубки-ложки (черпака). Буровая установка состоит из стойки, качалки с прикрепленным к ней буровым шлангом и большого колеса диаметром 5 м, называемого ведущим колесом, с расположенными по его окружности ступенями. В середине колеса находится барабан подъемного устройства. На барабан наматывается лебедка, которая проходит через подвесной диск в верхней части стойки. Опускание и подъем бурильного устройства и бурильные действия выполнялись путем ручного пуска ведущего колеса с помощью расположенных на нем ступеней. Ложка для очистки дна скважины от добычи опускалась в нее с помощью лебедки или стального троса с устанавливаемого рядом со скважиной ворота, управляемого вручную.